"Ranzige porno"

Een paar weken terug zag ik een nieuwsartikeltje over studentenprostitutie naar aanleiding van een tweedelige 3Onderzoekt docu. Het klonk als iets wat ik wel interessant zou kunnen vinden, dus sloeg ik het op in mijn lijstje van dingen die ik nog moest kijken. Deze week had ik eindelijk weer een keertje tijd, dus zette ik het maar eens aan. Een stukje inleiding: het programma heet "3Onderzoekt: hoe jonge studentes hun studiebeurs aanvullen met betaalde seks" en duurt twee afleveringen. Het programma speelt zich in twee helften af. Je hebt Anne-Mar, die zich verdiept in de highclass studentenescort. En je hebt Johan, die in de wereld van de "normale" studentenprostitutie duikt. En dan natuurlijk de voiceover die alles een beetje aan elkaar babbelt. Dit had echt goed kunnen worden. Maar helaas.

Want wat ik dan weer zo doodirritant vind, is dat alles met zo'n EO-sausje wordt overgoten. Zo'n saus van "ik veroordeel niet maar eigenlijk veroordeel ik wel en ik doe alsof ik open minded ben maar toch lul ik de hele tijd alles omlaag". Ik snap ook eigenlijk niet waarom je bij de EO denkt dat je objectief zo'n documentaire kunt maken, maar dat zal ik dan wel weer zijn.

Het is namelijk dus doorlopend hetzelfde gedoe. In woordkeus worden de meisjes omlaag gehaald: "de wereld van treurige studentenkamertjes", "ranzige pornosites waar je meisjes kunt vinden". Anne-Mar hangt vooral heel erg de moreel verheven doos uit. 'Maar vind je het dan niet vervelend dat je weet dat zo'n man ook een gezin heeft?' En als ze dan weer buitenstaat, moet ze even tegen de camera samenvatten dat ze het toch maar een hele gekke baan vindt. Over de tweede aflevering, waarin Anne-Mar doet alsof ze high class escort is en daadwerkelijk op date gaat met een man, zal ik het maar helemaal niet hebben. 

Verder wordt er doorlopende geframed door de manieren waarop ze knippen en plakken en de dingen die ze wel en niet in beeld brengen. Als Johan een gesprek aangaat met een geanonimiseerde studente die hij van zo'n "ranzige pornosite" heeft geplukt, is het duidelijk dat hij lang met haar in gesprek is. Maar het enige dat uitgelicht wordt, is dat ze weleens poepseks gehad heeft en dat ze een keer een pistool tegen haar hoofd heeft gehad. En Anne-Mar zoomt heel erg in op het geld dat een van de meisjes die ze interviewt ervoor krijgt, om op die manier te impliceren dat je dit alleen voor het geld zou kunnen doen en verder niets.

Waarom word je hier nou zo pissig van, Marloes? Dat zal ik jullie eens haarfijn uitleggen, lieve kijkbuiskinderen. Ik heb niets tegen sekswerkers. Dat heb ik van huis uit meegekregen. Het is ook gewoon een baan, en als de vraag er niet was, dan zou het aanbod er ook niet zijn. Ik weet niet of ik het nou direct zelf zou doen, maar ik sta ook niet te gillen dat ik zoiets noooooit van mijn leeeeeeven zou kunneeeeeen. Toen ik, nu bijna twee jaar terug, de raamworkshop bij Mariska Majoor volgde voor Expreszo, is dit ook heel serieus voorbijgekomen. Zij zei toen dat ik er heel geschikt voor zou kunnen zijn, juist omdat ik lesbisch ben. Dan kan ik seks en liefde echt gescheiden houden, en ik denk dat daar wel iets in zit.

Maar naast het hele prostitutiegedeelte, vind ik dit soort documentaires ook heel slecht voor seks in het algemeen. Door de manier waarop ze het framen en de impliciete en expliciete oordelen die voorbij komen, wordt een heel duidelijjk signaal afgegeven: seks is vies. Porno is vies. Genieten van seks is vies. En je ervoor laten betalen is nog wel het vieste van alles, maar dat maakt al het andere niet minder vies. Want studentenprostituties zijn niet het enige dat op van die "ranzige pornosites" aangeboden wordt. Dikke kans dat jij ook weleens op zo'n site geweest bent. Dus ben jij ook vies.

Tijd voor een bekentenis. Nee, ik ben geen studentenprostituee, maar ik hou wel heel erg van seks, kijk met enige regelmaat porno en als ik vrijgezel was, zou ik vermoedelijk een ontzettende slettebak zijn. Lekker belangrijk, denk ik dan, maar blijkbaar is dit iets wat nog even gezegd moet worden. Want in zo'n piepklein docu'tje is maar weer duidelijk hoe verpreutst Nederland is.